HOAX: 2 ontvoerde kinderen teruggevonden in Rotterdam-Zuid zonder organen
De Hoax-Wijzer | 27/04/2014 | Update: 30/04/2014
Momenteel circuleert er een waarschuwing voor een busje dat kinderen zou ontvoeren om vervolgens hun organen te stelen. Het gaat hier echter om een hoax, er is immers helemaal geen aanwijzing dat dit soort praktijken plaatsvinden. Bovendien bestaat er geen zogenaamde "orgaanmaffia" die willekeurig kinderen ontvoert om hun organen te ontnemen, aangezien een aantal medische complicaties dit praktisch onmogelijk maken.
Het circulerende bericht luidt als volgt:
Hoi hoi, hier op de peuterspeelzaal van Sami hoorde ik ook verhalen over de ontvoerders, en dat er 2 kinderen uit deze buurt zijn meegenomen en terug gevonden in Rotterdam zuid zonder organen.
Een Turkse vrouw , haar dochter zit bij Sami in de groep heeft zelf de politie gebeld en gevraagd hoe het zit. Ze heeft dit zelf aan mij verteld, de politie heeft het verhaal met rondrijdend busje waar verklaard, ook bevestigde ze het verhaal van kinderen ontdaan van organen en terug gevonden, ook dat dit niet in de media wordt openbaar gemaakt, en de politie zei tegen haar, laat geen kinderen alleen buiten spelen in de wijk schiebroek.
Gisteren was zij net haar vriendin in de moskee in Noord , Turkse moskee, daar stond dus zo'n busje geparkeerd ( wit , geblindeerde achter ramen, buitenlands kenteken) ze belde de politie , die heeft de bus open gemaakt, de gehele achterkant van de bus was volledig ingericht als operatie kamer met alles er in, kleding van operatie lag op de grond.
De politie heeft de bus meegenomen. En zei dat er meer van dit soort ongerichte busjes rond rijden.
Stuur dit door.
Er is geen enkele aanwijzing dat kinderen ontvoerd werden (of worden), om daarna dan teruggevonden te worden beroofd van bepaalde organen. Indien er effectief een busje zou rondrijden met die welbepaalde intenties, of zelfs meerdere zulke busjes zoals het bericht beweert, zouden er ongetwijfeld al meerdere meldingen van moeten gekend zijn. Dit blijkt echter niet het geval te zijn, de politie heeft geen enkele waarschuwing van die aard verspreid, en ook geen enkele krant heeft zulk een verhaal gepubliceerd. Indien dit wel het geval was, zou de politie inmiddels reeds een waarschuwing gepubliceerd hebben (in tegenstelling tot de bewering van het circulerende bericht, dat zoiets niet openbaar gemaakt zou worden).
Het verhaal hangt met haken en ogen aan elkaar. Het berust klaarblijkelijk allemaal op geruchten "van horen zeggen op de peuterspeelzaal". Dat is een vrij typisch kenmerk van een hoax, en bovendien bevat het de typische elementen van de talloze gelijkaardige hoaxes die de voorbije maanden de ronde hebben gedaan: witte busjes en orgaanroof. Het betreft hier aldus een verzonnen verhaal dat zich aldus mondeling is beginnen verspreiden, en waarschijnlijk is gegroeid bij het doorvertellen, tot het op 22 april 2014 ook op Facebook werd gepubliceerd.
WITTEBUSJESSYNDROOM
Als we de waarschuwingen allemaal moeten geloven, lijkt het wel alsof Nederland vergeven is door de witte busjes. Dat is ook zo: een witte bestelwagen is zowat het meest verkochte bedrijfsvoertuig, daarom ook dat je ze vaak zult zien rondrijden op de baan als je erop let. Dat wil echter niet zeggen dat die allemaal worden bestuurd door kinderlokkers. Niettemin zal een waarschuwing voor een kinderlokker in een witte bestelwagen er snel voor zorgen dat alle witte busjes plots als verdacht worden beschouwd. Verhalen over verdachte bestelwagens, vaak witte maar soms ook grijze, blauwe of rode, doen al jaren de ronde op het internet en ook in de verbale communicatie. Het is helaas zeker zo dat ontvoeringen van kinderen hebben plaatsgevonden, maar in de meeste gevallen blijken de angstwekkende verhalen niet waar te zijn. Paniekzaaiende berichten worden veelvuldig gedeeld op sociale media zonder enig bewijs, en in bijna alle gevallen heeft de politie geen enkele melding binnengekregen. Wilde verhalen over bestelwagens die rondrijden om kinderen te ontvoeren, komen zeker niet exclusief voor in België of Nederland, maar zijn een fenomeen dat zowat overal in de westerse wereld terug te vinden is.
Dr. Peter Burger legt uit dat angst voor kindermisbruik heel begrijpelijk is, en van alle tijden, waardoor het witte busje heel snel wordt geassocieerd met "gevaar". De angst voor zulke scenario's, ook al is in realiteit het risico miniem, kan er vaak voor zorgen dat mensen gevaar gaan zien waar er geen is. Wie bewust gaat letten op witte bestelwagens, zal plots ook veel meer witte bestelwagens zien rondrijden, de zogenaamde WYBIWYS (What You Believe Is What You See). In realiteit zijn er dan niet plots meer witte busjes op straat dan anders, maar door je focus erop wordt die indruk wel gewekt; het zogenaamde "wittebusjessyndroom". Wanneer er dan een waarschuwing voor witte busjes circuleert, zijn vanzelfsprekend alle busjes die in de nabijheid geparkeerd staan of in de omgeving rondrijden plots verdacht, terwijl in bijna alle gevallen de bestuurders ervan onschuldig zijn. Een witte bestelwagen is nu eenmaal een veel voorkomend voertuig op de weg.
ORGAANMAFFIA
De orgaanmaffia, die hier niet bij die naam vernoemd wordt maar waar wel indirect naar verwezen wordt, is een stadslegende die al jaren circuleert. Wie heeft nog niet gehoord dat er mensen zouden zijn die ontvoerd werden, om dan later wakker te worden op een bank in het park? Vervolgens merken ze dat ze opengesneden en dichtgenaaid werden, en dat ze een nier missen. Die werd immers verwijderd om verkocht te worden op een illegale orgaanmarkt, zo wil het verhaal ons althans doen geloven. Het verhaal is zo wijd verspreid dat in sommige gevallen zelfs de politie een officiële aankondiging heeft gemaakt om deze mythe te ontkrachten.
Naast alle afwezigheid van bewijs voor zulke vormen van orgaanroofcriminaliteit, brengt het concept ook medische complicaties met zich mee: stel dat een klant van de orgaanmaffia een nier nodig heeft, hoe gaan de orgaandieven dan te werk om de juiste nier te bemachtigen? Het orgaan moet immers de juiste bloedgroep, weefselgroep, enz... hebben, alsook in een gezonde toestand verkeren. Het slachtoffer mag dus geen nierziektes of andere besmettingen zoals HIV hebben, en dat zie je niet aan iemands gezicht voordat hij ontvoerd wordt. Dan maar een heleboel mensen ontvoeren in de hoop dat er wel één goede bij zit? Dat is niet enkel erg veel werk, maar ook extra risico's om opgepakt te worden tijdens één van de vele pogingen. En dan zouden er ook meer bewijzen te vinden moeten zijn. Of anders toch maar de eerste de beste nemen en de klant belazeren? Ook dat zou vroeg of laat moeten uitlekken dan, maar tot nu toe is er geen enkel bewezen verhaal bekend. Ook de National Kidney Foundation uit de Verenigde Staten geeft aan dat een orgaantransplantatie te complex is om te veronderstellen dat een bende in staat zou zijn om in het geheim organen te stelen die bruikbaar zijn voor een transplantatie.
Een uitgebreidere bespreking over de mythe van de orgaanmaffia lees je in ons desbetreffend artikel.
CONCLUSIE
Het circulerende verhaal berust op onware geruchten die wellicht zijn ontstaan uit andere hoaxes over witte bestelwagens en orgaanroof. Er is geen enkele aanwijzing dat dit soort criminaliteit effectief plaatsvindt, en bovendien is orgaanroof zulk een complex gegeven dat het op deze manier in de praktijk zo goed als onhaalbaar is. Het bericht veroorzaakt aldus enkel onnodige onrust en paniek, en het is aangeraden om de hoax niet verder te verspreiden.
Bronnen:
- http://www.facebook.com/donduhan.coskun.184/posts/1407588152848928 (bron van de hoax)
- http://www.facebook.com/fatima.batatametgizoe/posts/671063062953722 (bron van de hoax)
- http://www.facebook.com/Hoaxmelding/photos/a.131766316984141.27255.130426727118100/285942504899854/
- http://www.ad.nl/ad/nl/1012/Nederland/article/detail/3622790/2014/03/26/Explosie-aan-verhalen-over-kinderlokkers-in-witte-busjes.dhtml
- http://iml.jou.ufl.edu/projects/Spring2000/Walsh/morekidney.htm
- http://www.kidney.org/news/newsroom/newsitemArchive.cfm?id=86
- https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/urban-legends/stadslegende-orgaanmaffia-ontvoert-kinderen-en-verwijdert-hun-nieren