Nieuwe Zaadgoedrichtlijn: is onrust terecht? (Velt.be)

Post date: Jan 09, 2014 11:10:48 PM

NIEUWE ZAADGOEDRICHTLIJN: IS ONRUST TERECHT?

Er werd al heel wat geschreven over de nieuwe Europese wetgeving met betrekking tot de productie van en handel in zaadgoed. Vooral op facebook en Twitter heerste de voorbije weken nogal wat opwinding. Petities werden opgestart, brieven geschreven naar de EU-commissarissen, met (overhaaste) conclusies en reacties in de media tot gevolg.

Is er reden tot ongerustheid?

"Hobbykwekers vallen buiten wetgeving"

Tuiniers vrezen dat zaden van zeldzame of oude plantensoorten niet meer geruild of verhandeld mogen worden. "Maar dat klopt niet," schrijft EU-parlementslid Kathleen Van Brempt op haar blog: "Het ruilen van zaden door onder meer hobbykwekers valt buiten de nieuwe zadenwetgeving. Dat betekent niet dat we niet nauw moeten toekijken op de invloed van de landbouwlobby, die de laatste jaren inderdaad probeert de natuur te privatiseren. Mensen verbieden om planten te kweken uit zelf gewonnen zaad en die zaden onderling te ruilen, zou totaal absurd zijn."

Zadenruil niet in gevaar

In een opiniestuk gaat Van Brempt hierop verder: "De ontwerptekst zegt dat de gratis uitwisseling van zaaigoed tussen twee personen buiten de regelgeving valt. Zadenruil zou dus niet in gevaar zijn. Maar elke vorm van handel in zaden die niet gecertificeerd zijn, wordt strafbaar. Dat vormt wel degelijk een probleem voor kleine telers die niet afhankelijk willen zijn van de zadenmultinationals die vandaag nagenoeg de hele wereldmarkt van zaaigoed beheersen."

En wat verder schrijft Kathleen Van Brempt: "De concentratie op de zadenmarkt neemt nog alle dagen toe. De drie zaden- en agrochemische bedrijven Monsanto, DuPont and Syngenta controleren al 53 procent van de commerciële zadenmarkt. Economen aanvaarden dat wanneer vier bedrijven 40 procent van een welbepaalde markt controleren, er niet langer competitie mogelijk is."

Hoe reageren de kleine telers? Velt vroeg een reactie aan Greet Lambrecht van Akelei en Loes Mertens van het Bolster Organic Breeding team.

Greet Lambrecht teelt op Akelei, een vollegronds biotuinbouwbedrijf een brede variatie aan verse groenten die goed gedijen op de lemige zandgrond in Schriek. Akelei werkt met eigen selecties: een derde van de teelten komt voort uit eigen zaadteelt, waaronder de typisch Mechelse blauwgroene winterprei, sinds 2012 verkrijgbaar via de biologische zadenlijst van Velt.

Greet Lambrecht laat zich alvast niet ontmoedigen door een nieuwe wetgeving:

"Als we zin hebben om zelf zaden te telen van onze gewassen op het veld, dan moeten we dat gewoon doen. Als collega-tuinders vragen 'Greet, ik heb wel interesse in zaden van schorseneer of pastinaak' dan zal ik ze ook doorgeven, want het uitwisselen van uitgangsmateriaal met het oog op het zelf zaden telen mag. Mijn boodschap is: 'Als je er nu eens zelf zaad van gaat telen, dan kom je er ook mee vooruit en heb je binnen een paar jaar jouw ideale types op het veld staan'. Zo neemt de tuinbouwsector terug zelf de zaadautonomie in handen en verzorgt ze haar genetische bronnen."

"In elke restrictie zit tegelijk een kans: verdere verscherping van de wetgeving kan een krachtiger impuls geven aan collega-tuinders om zelf van een gewas eigen zaad te telen."

"Weinig gevolgen voor ons bedrijf"

Ook biologische zadenkwekerij de Bolster (Nederland) ontving veel bezorgde berichten, schrijft Loes Mertens in een e-mail: "Het is belangrijk te weten dat de laatste versie van het wetsvoorstel niet voor inzage beschikbaar is, dus we hebben geen informatie over de concrete tekst. Wat we tot nu toe gelezen hebben, wijst er op dat er echter weinig zal veranderen. In ieder geval zal het voor ons bedrijf weinig consequenties hebben, omdat al onze rassen geregistreerd zijn op de EU-rassenlijst of op de amateurrassenlijst."

"Verder weten we uit ervaring dat de Nederlandse NAK tuinbouw tolerant is en zeker niet als een politieagent zal gaan optreden."

Loes Mertens verwacht dat de situatie zal blijven zoals ze is. Dit betekent:

• Er is een nationale/EU rassenlijst: deze rassen moeten voldoen aan de DUS criteria, bepaalde gezondheidscriteria en kiemingsnormen. Voor rassen zonder kwekersrecht betaal je alleen instandhoudingsbijdrage (€ 40 per jaar). Bij nieuwe rassen moet je een nieuwe aanmelding doen en bedragen de kosten per ras circa € 4000.

• Conservation varieties: het betreft meestal landbouwgewassen die in een beperkt gebied geteeld mogen worden.

• Een amateurrassenlijst: de raszuiverheidseisen aan deze rassen zijn veel minder streng, de aanmeldingskosten zijn gering, en de zaden mogen alleen verhandeld worden in kleine verpakkingshoeveelheden.

• Al wat buiten het voorgaande valt: alle populaties of rassen die niet geregistreerd zijn, mogen in principe niet verhandeld worden. Enerzijds is deze wetgeving tot stand gekomen om kwekers te beschermen, maar anderzijds ook om te zorgen dat de boeren niet 'belazerd' werden, m.a.w. dat ze het ras en de kwaliteit kregen waar ze voor betaalden.

De voorstelling van de nieuwe zaaigoedrichtlijn door de Europese Commissie is gepland voor 6 mei. Velt volgt de ontwikkelingen in dit dossier nauw op.

Contact: lieven.david@velt.be

Artikel van Velt.be, 3 mei 2013

Bron: http://www.velt.be/Joomla/index.php?option=com_content&task=view&id=1920&Itemid=1